Rhizartrose treft niet iedereen op dezelfde manier.
Hoewel het kan voorkomen bij iedereen die regelmatig het gewricht aan de basis van de duim gebruikt, lopen sommige profielen meer risico dan andere.
Inzicht in de predisponerende factoren helpt om beter te anticiperen op deze ziekte, de impact ervan en de strategieën die dagelijks moeten worden toegepast.
Een uitgesproken overwicht onder vrouwen
Een uitgesproken overwicht onder vrouwen
Vrouwen vertegenwoordigen de overgrote meerderheid van mensen met rhizartrose.
Dit overwicht wordt verklaard door een combinatie van hormonale, biomechanische en genetische factoren. Vanaf de menopauze komt duimpijn vaak vaker voor of is deze ernstiger. Dit verband tussen menopauze en rhizartrose is nu goed gedocumenteerd in verband met hormonale variaties die de veroudering van de gewrichten beïnvloeden.
Daarnaast zijn er nog andere kwetsbaarheidsfactoren, zoals een familiale aanleg of afwijkingen in de vorm van het os trapezium, vermeld op de pagina risicofactoren die rhizartrose bevorderen.
Een leeftijdsgebonden pathologie… maar niet alleen
Rhizartrose treedt meestal op na 50 jaar, met een piek rond de 60-70 jaar. Aangezien kraakbeenslijtage een natuurlijk proces is, is het logisch dat leeftijd een belangrijke factor is. Maar de ziekte kan ook jongere mensen treffen, vooral in het geval van repetitieve handelingen of aanzienlijke mechanische beperkingen.
We spreken dan van rhizartrose bij jongvolwassenen, een zeldzamere maar zeer reële vorm. Deze vroege gevallen worden soms geassocieerd met oude trauma’s, gewrichtsmisvormingen of hyperlaxiteit. In alle gevallen maakt het herkennen van de eerste symptomen een eerdere behandeling mogelijk.
Handmatige taken en risicovolle activiteiten
Handmatige taken en risicovolle activiteiten
Sommige beroepen zijn vatbaarder voor rhizartrose.
Dit is met name het geval voor kappers, naaisters, gezondheidsassistenten, muzikanten, ambachtslieden of schoonheidsspecialisten. Niet iedereen zal de ziekte krijgen, maar herhaalde handelingen, knellende bewegingen of belastingen die door de duim worden gedragen, bevorderen de gewrichtsslijtage.
Vrijetijdsactiviteiten kunnen ook een impact hebben: tuinieren, klussen, sporten waarbij de handen betrokken zijn… Het wordt dan essentieel om je handelingen aan te passen. De rubriek Leven met rhizartrose bevat praktisch advies om je activiteiten verder te zetten zonder de pijn te verergeren.
Soms zijn beide handen aangetast
Hoewel rhizartrose vaak begint met een enkele duim, kan deze zich ontwikkelen tot een bilaterale vorm.
In dit geval worden beide duimen aangetast, soms binnen enkele maanden of jaren na elkaar. Deze bilaterale rhizartrose bemoeilijkt de dagelijkse handelingen, omdat het de kracht en beweeglijkheid van de hand verder vermindert.
Het komt vaker voor bij oudere vrouwen en bij mensen die beide handen symmetrisch gebruiken, in hun werk of bij hun persoonlijke activiteiten.
Symptomen die soms misleidend zijn
Duimpijn is niet altijd het gevolg van rhizartrose.
Peesontsteking, cyste, artrose van een ander gewricht… het is niet altijd gemakkelijk om je weg ermee te vinden. Sommige mensen verwarren de symptomen, vooral omdat rhizartrose langzaam vordert. Daarom is het nuttig om de verschillen tussen artrose van de duim en rhizartrose te begrijpen, en om de anatomie van de duim te kennen om het betreffende gewricht goed te kunnen lokaliseren.
De pijn is vaak gelokaliseerd aan de basis van de duim, maar kan ook uitstralen naar de pols of verergeren bij specifieke handelingen.
Deze specifieke gewrichtspijnen kunnen met tussenpozen optreden voordat ze chronisch worden.
Wanneer een specialist raadplegen?
Wanneer ongemak frequent wordt, een voorwerp uit uw handen ontsnapt of een gewone beweging pijnlijk wordt, is het belangrijk om op consult te gaan.
De diagnose van rhizartrose is eerst gebaseerd op een klinisch onderzoek en vervolgens op een eenvoudige röntgenfoto, die vaak voldoende is. Als de aandoening wordt bevestigd, kunnen verschillende benaderingen worden voorgesteld, zoals beschreven op de pagina Behandelingen en zorg.
In sommige gevallen, vooral als er geen verbetering is met medische of orthopedische behandelingen, kan een consult met een handspecialist worden overwogen.
Deze zal de relevantie van een operatie kunnen beoordelen, die momenteel de enige oplossing is die gewrichtsslijtage permanent kan corrigeren.
