Zodra de diagnose rhizartrose is gesteld, is het mogelijk – en nuttig – om actie te ondernemen.

Door snel de juiste gewrichtsbeschermende handelingen te starten, kunnen patiënten de progressie van de ziekte vertragen, de beweeglijkheid van hun duim behouden en verder ongemak voorkomen.

Deze vroegtijdige aanpak is volledig in lijn met preventie en therapeutische voorlichting en sluit aan bij het advies op de pagina Preventie en voorlichting. Het is ook een aanvulling op de informatie in Rhizartrose begrijpen, waarin de mechanismen van de ziekte, de symptomen en de oorzaken worden beschreven.

De juiste reflexen aanleren voor het dagelijks leven

Zelfs in een vroeg stadium verzwakt rhizartrose het gewricht aan de basis van de duim (het trapeziometacarpale gewricht).

Als bepaalde routinehandelingen onzorgvuldig worden uitgevoerd, kunnen ze kraakbeenslijtage verergeren. Daarentegen kan het leren beschermen van dit gebied vanaf de eerste tekenen ontstekingen, pijn en de progressieve vervorming van de duim beperken.

Een paar eenvoudige reflexen om vanaf het begin toe te passen:

  • Vermijd krachtige of herhaalde bewegingen, vooral die waarbij de pincetgreep betrokken is.

  • Geef de voorkeur aan grepen met de hele hand in plaats van precieze gebaren met de duim.

  • Verdeel de inspanning over meerdere vingers of beide handen.

  • Neem regelmatig pauzes tijdens langdurige manuele activiteiten.

Deze aanpassingen maken deel uit van een dynamiek die vergelijkbaar is met zelfhereducatie-oefeningen, die erop gericht zijn te mobiliseren zonder het gewricht te beschadigen.

Uitleggen zonder zorgen: een sleutelrol voor zorgverleners

De aankondiging van de diagnose moet geen overdreven angst opwekken, maar eerder een constructieve dialoog op gang brengen.

Door duidelijk de juiste handelingen uit te leggen en concrete richtlijnen te geven, stellen zorgverleners patiënten in staat om een actieve rol te spelen in hun eigen zorg.

Deze sensibilisering kan al beginnen tijdens het diagnostische consult met een huisarts of handarts. Daarnaast kan een beoordeling door een fysiotherapeut of ergotherapeut dit proces verbeteren. Deze professionals kunnen individuele aanpassingen voorstellen en, indien nodig, het dragen van geschikte orthesen aanbevelen.

Dit advies kan ook deel uitmaken van een bredere strategie, waarbij aanvullende oplossingen worden gecombineerd, zoals het gebruik van technische hulpmiddelen, ontspanningstechnieken of psychologische ondersteuning.

Personne épluchant une carotte sur une planche.

Beschermen zonder te immobiliseren: de juiste balans vinden

Het doel is niet om het gebruik van de duim koste wat het kost te beperken, maar om een geschikt activiteitenniveau te behouden zonder pijnlijke of traumatische bewegingen.

Permanente immobilisatie is niet geïndiceerd, behalve tijdens inflammatoire opflakkeringen of op medisch advies.

Hier zijn een paar voorbeelden van eenvoudig te implementeren handelingen:

  • Gebruik keukengerei met dikke of antisliphandschoenen in de keuken.

  • Voorzie alledaagse voorwerpen van systemen waardoor ze gemakkelijker vast te pakken zijn (potopeners, grotere handgrepen…).

  • Heroverweeg bepaalde handmatige activiteiten (naaien, tuinieren, doe-het-zelven…).

Deze aanpassingen zijn in lijn met het advies dat wordt gegeven in het hoofdstuk Leven met rhizartrose, met name in de pagina’s over het aanpassen van dagelijkse gebaren en grijphulpmiddelen.

Een nuttige langetermijnaanpak

Bewustwording in een vroeg stadium helpt niet alleen om de duimfunctie te behouden, maar geeft de patiënt ook een blijvend referentiepunten.

Zelfs als de pijn matig is, kunnen deze beschermende maatregelen pijnlijke opflakkeringen of verergering van de gewrichtsafwijking voorkomen.

Dit grondige werk sluit aan bij de langetermijnbenaderingen die worden belicht in het hoofdstuk Preventie en voorlichting, waarin ook aandacht wordt besteed aan :

  • Het werkstation aanpassen,

  • Aangepaste lichaamsbeweging,

  • Ontstekingsremmend dieet.

En als het ongemak ondanks al deze maatregelen aanhoudt of erger wordt, kunnen andere opties worden overwogen: het dragen van een orthese, infiltraties of een chirurgische behandeling.

Deze oplossingen worden in detail beschreven in het gedeelte Behandelingen en zorg.