Rhizartrose is een vorm van artrose van de duim, gelokaliseerd aan de basis van de duim, ter hoogte van het trapeziometacarpale gewricht.
Zoals uitgelegd op de pagina Rhizartrose, verloopt deze degeneratieve ziekte langzaam, maar kan ze in het dagelijks leven zeer invaliderend zijn: pijn, functieverlies, krachtsverlies, misvorming…
Een beter begrip van de factoren die het ontstaan ervan bevorderen, stelt ons in staat om eerder te handelen, bepaalde handelingen aan te passen en de verslechtering te beperken.
Een ziekte met meerdere oorzaken
Rhizartrose ontstaat niet van de ene op de andere dag.
Vaak is het het gevolg van een combinatie van verschillende factoren: slijtage doorheen de tijd, anatomische of familiale aanleg, overmatige mechanische belasting of zelfs de nawerkingen van trauma. Dit wordt een multifactoriële ziekte genoemd.
Deze elementen kunnen ook bepalend zijn voor de keuze van de zorg. Afhankelijk van het profiel van de patiënt variëren de opties: medische behandelingen, orthesen, operaties, aanpassing van het dagelijks leven, complementaire oplossingen, enz.
Leeftijd: risicofactor
nummer 1
Naarmate we ouder worden, wordt het kraakbeen dat de gewrichtsoppervlakken beschermt dunner.
Vanaf 50 jaar treedt er meer slijtage op, vooral op plekken die veel worden belast, zoals de basis van de duim. Het trapeziometacarpale gewricht wordt dan kwetsbaarder voor wrijving, vooral als de bewegingen herhaald worden.
Vrouwen worden vaker getroffen
Rhizartrose komt vooral voor bij vrouwen, vooral na de menopauze.
De daling van oestrogeen verzwakt het gewrichts- en ligamentweefsel, wat leidt tot slijtage van het kraakbeen en soms tot gewrichtsinstabiliteit. Deze hormonale kwetsbaarheid verklaart deels waarom sommige vrouwen eerder pijn ervaren of duidelijkere misvormingen ervaren.
Een erfelijk terrein
Duimartrose kan een familiaal component hebben.
We hebben het dan met name over misvormende artrose van de vingers, een erfelijke aandoening die vooral vrouwen treft, van moeder op dochter, soms met één of twee generaties tussen de ouders. Dit terrein garandeert niet dat de ziekte zich zal ontwikkelen, maar het vormt wel een predisponerende factor.
Herhaalde handelingen en mechanische beperkingen
Bij bepaalde beroepen of hobby’s wordt het duimgewricht meer blootgesteld aan herhaalde bewegingen: naaien, haarverzorging, koken, tuinieren, muziek, intensief telefoneren… Deze handelingen, die frequent en zonder voldoende rust worden uitgevoerd, veroorzaken chronische mechanische slijtage.
- Dit type stress bevordert het optreden van de eerste symptomen, met name functioneel ongemak of pijn bij het bewegen.
- Tips om uw dagelijkse handelingen aan te passen kunnen het comfort van uw gewrichten verbeteren.
Gewrichtsoverbelasting en ontsteking
Overgewicht heeft geen directe invloed op de duim, maar het draagt wel bij aan een chronische ontstekingsaandoening die gewrichten in het hele lichaam kan aantasten.
Bovendien kunnen de veroorzaakte veranderingen in houding leiden tot overmatige compensatie door de handen, waardoor mechanische beperkingen worden geaccentueerd.
Bepaalde chronische ontstekingsziekten, zoals reumatoïde artritis, kunnen ook het trapeziometacarpale gewricht aantasten en de achteruitgang ervan versnellen.
In deze gevallen is een globale aanpak aan te raden, soms met inbegrip van gevalideerde complementaire en alternatieve oplossingen (revalidatie, osteopathie, ontstekingsremmend dieet…).
Wanneer moet je je zorgen maken en wie moet je raadplegen?
De aanwezigheid van risicofactoren betekent niet dat rhizartrose onvermijdelijk is. Maar het is belangrijk om op de vroege signalen te letten: pijn aan de basis van de duim, ongemak bij het knijpen, krachtverlies… Vaak zijn deze signalen reden om een consult in te plannen.
Een handspecialist kan je helpen de situatie te beoordelen, de voortgang van de ziekte te evalueren en mogelijke behandelingen met u te bespreken.
