Pijn aan de basis van de duim is een vaak voorkomende reden voor een doktersbezoek. Maar niet alle duimpijnen hebben dezelfde oorzaak: het kan gaan om duimartrose (rhizarthrose), een peesontsteking van de buig- of strekpezen, of om het carpaletunnelsyndroom.

Deze drie aandoeningen zijn verschillend, maar hun symptomen kunnen soms op elkaar lijken.Door hun specifieke kenmerken te begrijpen, kun je de signalen beter herkennen en weten wanneer het nodig is om een zorgverlener te raadplegen.

Rhizarthrose is een geleidelijke slijtage van het kraakbeen van het trapezium-metacarpaal gewricht, dat zich aan de basis van de duim bevindt.

Kenmerkende symptomen

• Mechanische pijn, vooral bij grijpen of draaien (een pot openen, een sleutel draaien, schrijven).

• Stijfheid en verlies van beweeglijkheid van de duim.

• Geleidelijke misvorming van het gewricht, soms zichtbaar als een kleine knobbel.

• Een gevoel van zwakte bij knijpen of vastgrijpen.

Meer details over de symptomen van rhizarthrose en de verschillende stadia van evolutie.

Rhizarthrose komt vaker voor bij vrouwen na de leeftijd van 50 jaar, vooral tijdens de menopauze, een periode waarin hormonale veranderingen de gewrichten kwetsbaarder kunnen maken.

Ze kan ook eerder optreden bij jongvolwassenen, vooral wanneer de hand herhaaldelijk wordt belast in bepaalde beroepen of vrijetijdsactiviteiten (handarbeid, repetitieve bewegingen, sporten waarbij de duim intensief wordt gebruikt).

Andere factoren kunnen eveneens een rol spelen:

• Een familiaire aanleg voor artrose, die de gevoeligheid verhoogt;

• Letsel of trauma uit het verleden aan de duim of pols;

• Bepaalde anatomische afwijkingen van het gewricht die het kwetsbaarder maken voor slijtage.

Meer informatie vind je op de volledige pagina over de risicofactoren van rhizarthrose.

Een peesontsteking is een ontsteking van de pezen, vaak veroorzaakt door herhaalde bewegingen of overbelasting. Bij de duim betreft het vooral:

• De pezen van de lange abductor en de korte extensor van de duim (ziekte van De Quervain).

• Zeldzamer: de Een peesontsteking is een ontsteking van de pezen, vaak veroorzaakt door herhaalde bewegingen of overbelasting. Bij de duim betreft het vooral:

• De pezen van de lange abductor en de korte extensor van de duim (ziekte van De Quervain).

• Zeldzamer: de buigpezen..

Scherpe pijn aan de zijkant van de pols of aan de basis van de duim, verergerd door bepaalde bewegingen.

• Pijn bij het grijpen of dragen van voorwerpen.

• Gevoeligheid bij aanraking, soms met lokale zwelling.

In tegenstelling tot rhizarthrose is er geen misvorming van het gewricht en geen

Om het diagnostisch verschil met rhizarthrose beter te begrijpen, is het nuttig om de aanvullende onderzoeken te vergelijken (beeldvorming, klinische tests).

De carpale tunnel is een nauwe doorgang in de pols waar de nervus medianus (middelste zenuw) doorheen loopt. Wanneer deze wordt samengedrukt, veroorzaakt dat heel andere symptomen dan bij rhizarthrose of een peesontsteking.

• Tintelingen en gevoelloosheid in de eerste drie vingers (duim, wijsvinger, middelvinger).

• Nachtelijke pijn die de patiënt uit de slaap kan houden.

• Zwakte in de hand, moeite om voorwerpen vast te houden.

• Brandend gevoel of verlies van gevoel in de duim.

In dit geval wordt de hinder niet veroorzaakt door het gewricht of de pees, maar door een zenuwaandoening.

Rhizarthrose uit zich vooral door chronische pijn aan de basis van de duim, gepaard met stijfheid en soms een zichtbare misvorming.

Peesontsteking veroorzaakt een felle, plaatselijke pijn die vooral optreedt bij bepaalde bewegingen of herhaalde inspanning.

Het carpaletunnelsyndroom herken je aan nachtelijke pijn, tintelingen en gevoelloosheid, als gevolg van een zenuwcompressie in plaats van een gewrichtsprobleem.

Deze verschillen helpen om de medische diagnose te oriënteren. Alleen een zorgprofessional kan de exacte oorzaak bevestigen via klinisch onderzoek en, indien nodig, aanvullende tests.

• Als de pijn aanhoudt of het dagelijks leven bemoeilijkt.

• Als er tintelingen of gevoelloosheid in de hand optreden.

• Als je een geleidelijke misvorming van de duim opmerkt.

Bij twijfel kun je eerst je huisarts raadplegen. Je kunt ook rechtstreeks een handchirurg of handenspecialist consulteren, die het best geplaatst is om een nauwkeurige diagnose te stellen en een passende behandeling voor te stellen.

• Rhizarthrose veroorzaakt chronische gewrichtspijn met stijfheid en misvorming.

• Peesontsteking van de duim veroorzaakt scherpe, plaatselijke pijn bij beweging.

• Het carpaletunnelsyndroom uit zich vooral door tintelingen en zenuwpijn.

Het herkennen van deze verschillen helpt om de oorsprong van de pijn beter te begrijpen en sneller te komen tot een passende behandeling.