Wanneer de duim pijnlijk en minder functioneel wordt, kunnen sommige eenvoudige dagelijkse handelingen een echte uitdaging worden.

Een pot openen, schrijven, een tas dragen of een overhemd dichtknopen…

allemaal handelingen die bemoeilijkt worden door krachtverlies, gewrichtsstijfheid of pijn. Om ondanks de ziekte toch actief te kunnen blijven leven, kunt u uw omgeving aanpassen met grijphulpmiddelen.

Deze pagina bouwt voort op het advies in het hoofdstuk Leven met rhizartrose en vormt een aanvulling op de algemene aanpak van het zorgpad dat wordt beschreven op de pagina over rhizartrose.

Waarom zou u uw acties en hulpmiddelen aanpassen?

Rhizartrose tast het trapeziometacarpale gewricht aan, dat zich aan de basis van de duim bevindt.

Dit gebied is essentieel voor de pincetgreep, die van belang is voor veel dagelijkse bewegingen. Wanneer dit gewricht slijt, wordt het moeilijker om te grijpen door pijn, instabiliteit en verlies van mobiliteit.

Door de hulpmiddelen aan te passen, kunt u:

  • mechanische spanning op de duim verminderen

  • pijn verminderen tijdens beweging

  • gemakkelijker bewegingen maken zonder te forceren

  • gewrichtsmobiliteit behouden

  • de verslechtering van de symptomen vertragen

  • de autonomie in dagelijkse activiteiten behouden

Deze oplossingen zijn nuttig in verschillende stadia van de ziekte, als aanvulling op medische behandelingen of aangepaste ortheses.

Welke soorten grijphulpmiddelen zijn er?

Er zijn allerlei accessoires verkrijgbaar die grijpproblemen kunnen compenseren.

Ze kunnen thuis, op het werk en tijdens vrijetijdsactiviteiten gebruikt worden.

In de keuken

Bij het koken wordt de duim zwaar belast. Bepaald keukengerei zorgt ervoor dat u minder pijnloos kunt koken:

  • Messen met verticale of dikke handvatten, waardoor de polsrotaties beperkt worden

  • Potopener met hefboom of zuignap, om draaibewegingen te voorkomen

  • Bestek met brede of antislipgrepen, gemakkelijker vast te pakken

  • Snijplank met spikes of zuignappen, om eten vast te houden zonder het vast te houden

  • Antislipmatten, handig onder borden of kommen

Voor hygiëne en kleding

Aankleden of wassen kan lastig zijn, vooral bij ochtendpijn:

  • ritsen en knopenrijgers, om precieze pincetgrepen te vermijden

  • schoenlepel met lange steel, beperkt de flexie van de pols

  • sponsen met handvat, waardoor het wassen gemakkelijker wordt zonder overmatige druk

Voor schrijf- en kantoorgebruik

Ook professionele of creatieve handelingen vragen om aanpassingen:

  • ergonomische pennen of schrijfhulp, vaak driehoekig of verbreed

  • scharen of kantoorgereedschappen met een ondersteunde handgreep, waardoor de benodigde kracht wordt verminderd

  • schuine aktetassen, om te voorkomen dat voorwerpen op armlengte afstand worden gehouden

Sommige accessoires zijn speciaal ontworpen voor professionele activiteiten, andere kunnen thuis worden aangepast aan de individuele gewoonten.

Waar kan ik deze technische hulpmiddelen krijgen?

Deze apparatuur is zonder recept verkrijgbaar:

  • in een apotheek of winkel voor orthopedische hulpmiddelen

  • online, op websites die gespecialiseerd zijn in medische apparatuur

  • soms in supermarkten, in de afdeling toegankelijkheid of senioren

Met ondersteuning van een professional, zoals een ergotherapeut, kunt u vaak de hulpmiddelen kiezen die het beste bij uw behoeften passen.

Deze professional kan u ook helpen bij het inrichten van uw huis of werkplek, volgens de aanbevelingen van uw arts, kinesitherapeut of handchirurg.

Hoe kiest u deze hulpmiddelen?

Elke situatie is anders.

Een hulpmiddel dat voor de een handig is, kan voor de ander ongeschikt zijn.

Het is daarom aan te raden om:

  • prioriteit te geven aan de meest vervelende gebaren in uw dagelijkse leven

  • verschillende oplossingen te testen voordat u ze toepast

  • uw omgeving geleidelijk aan te passen

  • hulpmiddelen geleidelijk laten evolueren naarmate de ziekte vordert

Het doel is om onnodige inspanning te beperken en toch actief te blijven in de gebruikelijke activiteiten.

En in een meer globale benadering?

Grijphulpmiddelen maken deel uit van een bredere strategie voor een beter leven met rhizartrose.

Ze kunnen geassocieerd worden met:

  • zachte revalidatieoefeningen, vaak onder begeleiding van een kinesitherapeut

  • het dragen van een orthese, voor incidentele of nachtelijke ondersteuning

  • zelfmassage om pijn te verzachten

  • Aanvullende en alternatieve oplossingen zoals ergonomie op de werkplek of zelfhypnose

Indien de pijn ondanks aanpassingen aanhoudt, kan een operatie overwogen worden. Door een handchirurg te raadplegen, kunt u de mogelijkheid van een operatie inschatten.

Ook te verkennen